Age of Sigmar - nieco inaczej. Część druga (z trzech).

Po mojej wczorajszej próbie rozliczenia z WFB pora na przejście do rzeczy. Dzisiaj część druga. Tym razem już naprawdę będzie o AoS.
 

UMARŁ KRÓL - NIECH ŻYJE KRÓL,

czyli charakterystyka mało porównawcza.

W tym miejscu chciałbym pozostawić temat "Warhammera" i, na potrzeby tej części artykułu ,zapomnieć, że takie słowo w ogóle występuje w nazwie nowego systemu licząc, że pozwoli to na oddanie AoS sprawiedliwości - jaka by ona nie była. Od razu muszę uczciwie zaznaczyć, że w temacie fluffu opieram się w większości na opracowaniach i wyciągach z tekstów, nie zaś na oryginalnych, kanonicznych książkach, więc jeśli gdzieś minę się z prawdą, proszę prostować.

Rozpocznijmy od realiów. Fantasy w wykonaniu AoS jest definitywnie high. Very high. Tło fabularne wprowadza nas w wielodzielne multiwersum złożone z kilku sfer, powiązanych z różnymi żywiołami, czy też aspektami magii (które zwą się "wiatrami"). Mamy na przykład niebiańskie królestwo Azyr - siedzibę boga Sigmara, w której stacjonuje wraz z doborową kadrą bohaterów, poległych niegdyś, ale powołanych do powtórnego wiecznego życia półboskich wojowników, oczekując na wezwanie do boju. Gdy pojawia się potrzeba - Stormcast Eternals (tak się nazywają ci championi Sigmara) teleportują się na pole walki korzystając z piorunów. Są też inne królestwa - ognia, natury, światłości, śmierci, metalu i jeszcze kilka. W ramach tego wszystkiego tłuką się i przepychają cztery frakcje. Porządek, Chaos, Destrukcja i Śmierć - raz są na wozie, raz pod wozem, raz się sprzymierzają, raz się biją. Ot, taka kosmiczna karuzela.

Nie wiem, jak Wam, ale mnie się ta cała konstrukcja mocno kojarzy z nordycką mitologią, chociaż może bardziej w komiksowo-marvelowskim wydaniu, niż w tym znanym ze skandynawskich podań. Królestwa, czy tam sfery, będące domem dla śmiertelników, bóstw i nadprzyrodzonych stworów, konglomerat Odyna i Thora na czele panteonu, nawet banda Einherjarów w Asgardzie, tzn Azyrze jest.

  

Setting obejmuje też "historię". Kronikarze wyróżniają Wiek Mitów, Wiek Chaosu i Wiek Sigmara. Liczne pozycje książkowe obejmują to wszystko i opowiadają, na przykład, jak to Sigmar, chodząc sobie przez kosmos, napotkał kogośtam i zrobił cośtam. Znaczy, wzięli się za budowanie mitologii bazującej na klasycznych wzorcach - takie peregrynowanie po świecie i "manie przygód" było rozrywką Odyna, Thora ale też Zeusa i całego szeregu bogów i półbogów w przekazach greckich i rzymskich. Ba, są nawet ludowe legendy o tym, jak to Pan Jezus chodził po świecie, nagradzał dobrych i karał złych. Kosmogonia i teogonia rozpoczynają się od Wielkiego Wybuchu, tj. końca warhammerowskiego Starego Świata, choć widzę w tym bardziej zabieg marketingowy (mający zasymulować jakąś ciągłość i przywabić klientelę). Niestety, trudno mi się oprzeć wrażeniu pewnej naiwności tego wszystkiego - niby mówimy o historii świata, bogów itd., ale przypomina mi to bardziej "Pouczającą opowiastkę o tym, że nie należy pokazywać języka". Wot, takie sobie dziecięce przypowieści. Kiczowate trochę i PG-12.

Literatura powiązana z AoS na tym się jednak nie kończy, bo wciąż są wydawane kolejne książki, opisujące już czasy bardziej "aktualne" z punktu widzenia momentu, w którym dostajemy świat do zabawy. Póki co, uniwersum, czy nawet multiwersum wygląda mi na dość płaskie - jest to przestrzeń, w której można fabularnie pomieścić dosłownie wszystko, ale jednocześnie sama baza zaproponowana przez GW oferuje dość niewiele. Pojawiają się jakieś postaci, wypełniane są kolejne strony w kronice wiecznego konfliktu, jednak cały świat wciąż jeszcze nie ożył. Ale może będzie lepiej.

Mechanicznie AoS wystartował z bardzo krótką instrukcją (4 strony), do której dodano ostatnio drugie tyle FAQ. Do tego dochodzą zasady dla jednostek, tzw. warscrolle, które są darmowe. Są także dodatkowe zasady, które pozwalają na modyfikacje reguł gry, w zależności od czasu i miejsca, w którym gracze zdecydują się stoczyć walkę albo specjalne bonusy, z których może skorzystać gracz, wystawiający pewną konkretną konfigurację jednostek. Pomysł ciekawy. Niestety, o ile podstawowe zasady są darmowe, dostęp do części rozszerzeń jest płatny. Nie podoba mi się idea, w której mój przeciwnik wykłada 10 zeta, żeby jego wojacy mieli, na przykład, dodatkowy atak. Z drugiej strony, można to łatwo wyrównać, na przykład wystawiając po "niedoboostowanej" stronie dodatkową jednostkę.

Takie wyrównanie dysproporcji sił jest w AoS o tyle proste do przeprowadzenia, że w momencie debiutu nie wyznaczał jednostkom wartości punktowych. Co więcej, zasady wręcz zachęcają do tworzenia własnych home rules - nic nie stoi na przeszkodzie, żeby "w majestacie prawa" dogadać się z przeciwnikiem i wymyślić bonus albo utrudnienie, które doda klimatu grze czy ją wyrówna. Przekazanie zadania zbalansowania gry samym graczom to podejście nietypowe i może nawet kontrowersyjne. W szczególności o tyle, że gra robi wrażenie skierowanej raczej do młodych odbiorców, więc może niekoniecznie skłonnych do kompromisów i nastawienia dla grę dla samej gry, a bardziej na konfrontację.

W momencie, gdy piszę te słowa, AoS jest obecny na rynku od niemal roku. Ledwie parę dni temu GW ogłosił, że system będzie miał trzy tryby gry, które wystartują w ciągu kilku miesięcy. Dotychczasowy sposób grania, tryb otwarty, zostanie wzbogacony o supportowanie rozgrywek dla więcej niż dwóch graczy. Dwie pozostałe opcje to coś nowego - tryb narracyjny, który ma służyć rozgrywaniu kampanii i bitew fluffowych, zdaje się, że przewiduje też jakieś opcje rozwoju czy tworzenia bohatera-generała oraz tryb współzawodnictwa - tutaj mają pojawić się punkty i, generalnie, ma to być tryb nakierowany na grę turniejową. Co się bardzo chwali, GW zdaje się w rozwijaniu trybów gry wsłuchiwać w głosy płynące od społeczności, co jest w sumie zaskoczeniem i miłą odmianą. Ciekaw tylko jestem, czy poprawiona wersja zasad, uwzględniająca feedback, nadal będzie darmowa i kompaktowa, czy udostępnią ją tylko i wyłącznie w nowo wydanej kolorowej książce za 100 zeta...

Kilka rzeczy w AoS mnie wkurza. Należy do nich, na przykład, nazewnictwo. Zdążyłem już napisać krótki artykuł, w którym wyraziłem już część moich wątpliwości w tej materii, ale, niestety, jest tego więcej - o czym nie wspomniałem w artykule, a czego definitywnie i zdecydowanie nie lubię w AoS, to nazw frakcji. Po angielsku może to mniej razić, bo Aelfs i Elves wymawia się tak samo. Podobnie Orcs i Orruks. Ogres i Ogors. U nas większość populacji jest jednak na bakier z zagramaniczną wymową, co więcej, funkcjonują rodzime nazwy ras typowych dla settingów fantasy, do których przywykliśmy. W związku z tym nazwy frakcji brzmi jak jakiś ciężki idiotyzm. Zamiast Elfów - A-Elfy, zamiast Orków - OrUki, zamiast Ogrów - Ogory (albo i Ogóry). Tragedia jakaś. Jeszcze gorzej jest w sytuacjach, gdy potworzono zupełnie nowe nazwy w miejsce tradycyjnych - jako zadeklarowany (od lat) zwolennik krasnoludów boleję nad Duardinami. Rozumiem, że to próba ustawienia rzeczywistości w taki sposób, żeby pozastrzegać sobie prawa do nazw. Ale sam fakt nazywania na nowo czegoś już nazwanego z pobudek formalno-prawnych, a nie fluffowo-merytorycznych mnie mierzi. Gdyby to ode mnie zależało, zdecydowanie wolałbym pozostawić tworzenie świata projektantom, a nie prawnikom.

Wielką zaletą AoS jest stosunkowo niski próg wejścia. 200 złotych z powodzeniem wystarczy na grywalny kawałek wojska. Szczególnie wypuszczone na rynek zestawy "Start collecting" oferują świetny stosunek zawartości do ceny. Nieco gorzej sprawa wygląda, gdy chcemy wyjść poza "podstawkę". Za pojedynczy model jednego pieszego gościa, nawet jeśli specjalnego, potrafią zaśpiewać 95 złotych (piję tu do koleżki znanego jako Orruk Warchanter, z najnowszego wypustu zielonych Orruków). 60-70 zł jestem w stanie zrozumieć. Lord Chaosu na piechotę gdzieś tak chodził. Ale tyle forsy za zielońca, który, sądząc z pozy, reklamuje gabinet dentystyczny, to dla mnie przesada. 

OK. Robi się chaotycznie, więc pora podsumować i kończyć.

Jakie widzę zalety AoS:

+ Znakomitej jakości modele. W niektórych przypadkach wzornictwo słabe, ale takie wypadki przy pracy to, na szczęście, mniejszość.

+ Lekka, sprawna mechanika, dobrze sprawdzająca się szczególnie w niewielkich potyczkach.

+ Duża część zasad i warscrolli do ściągnięcia za darmo.

+ Niski próg wejścia do gry, dobre ceny zestawów startowych.

+ Support armii - sierot po warhammerze.

+ (w sumie to od niedawna coś takiego widać, ale dam) Dialog między producentem i społecznością, służący ulepszaniu gry.

+ Ciągła ewolucja systemu i sprzyjające zmianom warunki (otwarty świat, modułowa struktura zasad)

+ Nieprecyzyjność zasad wspierająca kreatywne rozwiązania.

Minusy:

- Cholernie wysoki koszt modeli pojedynczych, w szczególności pieszych,

- Raczej słaby (póki co) fluff.

- Dziwaczne nazwy.

- Nieprecyzyjność zasad sprzyjająca kłótniom.

Cechy charakterystyczne nie będące jednoznacznie plusami ani minusami:

- Dowolność podstawek!

- Nieprecyzyjność zasad, która może prowadzić do wszystkiego.

Temat można by ciągnąć dalej i powiedzieć jeszcze wiele, ale ja na tym poprzestanę, przynajmniej na dziś. Część trzecia i ostatnia trylogii już jutro.